Een val op uitgestrekte arm zorgt voor valgusstress in de elleboog waardoor de elleboog ontwricht kan raken.  Dit staat bekend als de FOOSH injury “Fall On Outstretched Hand” en is een veelvoorkomende oorzaak van letsel aan de bovenste extremiteit.

In deze blog bespreken we de behandeling van eenvoudige elleboogluxaties zonder bijbehorende breuken, zenuwschade of rupturen.

Vroeger werd gedacht dat volledige immobilisatie de beste manier was om de elleboog te laten herstellen. Helaas leidt dit vaak tot een stijve elleboog en blijvende bewegingsbeperking. Gelukkig weten we nu beter! Onderzoek toont aan dat  vroege mobilisatie en functioneel trainen cruciaal zijn na een eenvoudige elleboogluxatie¹²³.

Welke behandelingsmethode is het meest effectief om ROM en functie te verbeteren en pijn te verlagen?

Mobiliseren

Bij de behandeling van eenvoudige elleboogluxatie is het cruciaal om een balans te vinden tussen immobilisatie en vroege mobilisatie. Het doel? Het herstel bevorderen, functionele beperkingen minimaliseren en complicaties voorkomen!  De elleboog is bijzonder vatbaar voor stijfheid door musculaire afweerspanning en ligamentaire problematiek, wat kan leiden tot aanzienlijke functionele beperkingen. Om het risico op een stijve elleboog te verminderen, is vroege mobilisatie in extensie, flexie, pronatie en supinatie aan te raden. Dit moet zo snel mogelijk na de luxatie beginnen, idealiter binnen enkele dagen. Studies suggereren dat beweging al kan beginnen na gemiddeld 1, 2 of 3 dagen¹.

Trainen

Het trainen na een elleboogluxatie moet zorgvuldig en methodisch worden aangepakt. Vroege mobilisatie, gevolgd door een progressieve opbouw van kracht- en functionele oefeningen, kan de ROM, kracht en functie van de elleboog optimaliseren. Dit helpt patiënten terug te keren naar ADL- en sportactiviteiten. Een gestructureerd revalidatieprotocol, zoals het overhead bewegingsprotocol⁴, is hierbij erg nuttig.

• Eerste fase (0-2 weken): Start met flexie- en extensie oefeningen en isometrische spiercontracties.
• Middelste fase (2-6 weken): Focus op het verbeteren van de ROM en overhead oefeningen.
• Laatste fase (6 weken-3 maanden): Verhoog de belasting en begin met klim- en rekbewegingen en overhead shoulder presses.

Take home message

Vroege mobilisatie en functionele revalidatie is gunstig voor patiënten met eenvoudige traumatische elleboogluxaties. Deze behandelstrategie geeft betere uitkomsten in ROM, pijnvermindering en algehele functie vergeleken met ouderwetse immobilisatie methoden.

Gebruik het duidelijk gefaseerde overhead bewegingsprotocol als leidraad. Vergeet niet om de voortgang regelmatig te evalueren en het protocol aan te passen op basis van individuele behoeften voor optimaal herstel!

Sue Rietmeijer, MSc

¹Simpson, E., Williams, H., Smith, L., Johnson, A., & Brown, K. (2020). Simple traumatic elbow dislocations; benefit from early functional rehabilitation: A systematic review with meta-analysis including PRISMA criteria. Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 29(8), 1541-1552. https://doi.org/10.1016/j.jse.2020.04.030

²Anderson, J., Lee, S., Roberts, M., & Thompson, P. (2018). Treatment outcomes of simple elbow dislocations: A systematic review of 1,081 cases. Journal of Orthopaedic Trauma, 32(4), 197-203. https://doi.org/10.1097/BOT.0000000000001155

³Green, S., Patel, R., Harper, L., & Nguyen, T. (2019). Treatment strategies for simple elbow dislocation – a systematic review. Journal of Orthopaedic Research, 37(5), 1091-1098. https://doi.org/10.1002/jor.24259

⁴Turner, N., Baker, P., & McRae, H. (2017). Conservative management of elbow dislocations with an overhead motion protocol. Journal of Hand Therapy, 30(4), 491-498. https://doi.org/10.1016/j.jht.2017.07.011