Inleiding
Het scheuren van het ulnaire collaterale ligament (UCL) is de grootste angst voor een honkballer. Het seizoen is direct klaar en er staat, zowel operatief als conservatief, een revalidatie van 12-18 maanden te wachten. Binnen de sport honkbal zijn elleboogblessures in hoge incidentie aanwezig. Een onderzoek van Posner et al (2011)1 laat zien dat over een periode van 6 jaar in de Major League Baseball van Amerika maar liefst 30% van alle blessures bij pitchers, elleboog gerelateerd waren.
Werpen is een beweging die opgedeeld kan worden in de verschillende fases2 (Figuur 1): windup, stride, arm-cocking, acceleration, deceleration en follow-through. Omdat het werpen uit zoveel handelingen bestaat, maakt dit in zijn geheel een zeer complexe beweging voor het lichaam. Elk moment kan invloed hebben op het ontwikkelen van een blessure aan het bewegingsapparaat.
Anatomie en traumamechanisme
Het UCL is een ligament dat uit meerdere bundels bestaat; de anterieure bundel (AB), de posterieure bundel en de transverse bundel. In deze blog wordt primair over de AB gesproken, die de origo en insertie heeft tussen de ulna en humerus3. Tijdens de arm-cocking fase kan de pitcher de arm tot ongeveer 178graden exoroteren4, een niet-werper kan dit tot maximaal 90graden. Het UCL heeft als functie om valgus weerstand te weerstaan en hierdoor het ellebooggewricht te stabiliseren3. Tijdens het rotatiemoment kan het UCL wel 60Nm verwerken waardoor pitchers hedendaags met 100mph (160km/u) kunnen werpen5.
Klachten aan de mediale zijde van de elleboog, en dan specifiek aan het UCL worden gezien als overuse klachten omdat er repetitief hoge druk op komt te staan bij het werpen6. Daarnaast kunnen externe factoren hier extra invloed op hebben. Denk aan een combinatie van onder andere vermoeidheid, prestatiedruk en verandering van werptechniek.
Een operatieve reconstructie is geadviseerd als de speler wil blijven werpen. De elleboog mist anders stabiliteit bij het werpen, wat nodig is in de complexe werptechniek. De reconstructie die wordt uitgevoerd is vernoemd naar Tommy John, de eerste honkballer die deze operatie onderging in 19747. Destijds werd het originele ligament nog gerepareerd, tegenwoordig wordt er met een tendon graft een ‘nieuw’ ligament aangebracht tussen de humerus en de ulna.
Preventie
Wat kan je preventief als fysiotherapeut betekenen om je werper te beschermen?
Dat verschilt natuurlijk per setting. Als fysiotherapeut bij een honkbalteam zijn er meer mogelijkheden om preventief te werken ten opzichte van een eerstelijns praktijk. Specifiek in het voorseizoen is er veel mogelijk.
Een analyse maken om te beoordelen of er aspecten zijn in het werpen die onvoldoende worden uitgevoerd, kan veel informatie geven. Hiermee kan een trainingsprogramma gemaakt worden in combinatie met invloed op de periodisering van werpers. Daarnaast kan educatie over belasting in het algemeen helpen in dit proces.
In de eerstelijns praktijk zal een werper zich veelal aanmelden met beginnende of verder gevorderde mediale elleboogklachten. Op dat moment is het van belang om direct de belasting van de elleboog te halen waarna een gerichte werpanalyse gemaakt dient te worden om te achterhalen waarom de elleboog ‘at risk’ is.
Analyseren
Voor beide hierboven beschreven contexten staat het belang van analyseren centraal, waarbij het Web of Determinants8 (Figuur 2) een ondersteuning kan bieden. Dit is een complex systeemmodel waarbij verschillende variabelen in kaart gebracht worden en voorspellers zijn van een (mogelijke) blessure. Deze variabelen hebben een complexe interactie en vormen samen het risicoprofiel van de sporter.
Take home
‘’Een probleem grondig analyseren is het halve werk van de oplossing’’ – Charles Kettering
Martijn Smink
Msc. Sportfysiotherapeut i.o.
Bronvermelding
1. Posner, M., Cameron, K. L., Wolf, J. M., Belmont, P. J., & Owens, B. D. (2011b). Epidemiology of Major League Baseball Injuries. The American Journal Of Sports Medicine, 39(8), 1675–1691. https://doi.org/10.1177/0363546511411700
2. Patel, R. M., Lynch, T. S., Amin, N. H., Gryzlo, S., & Schickendantz, M. (2014). Elbow Injuries in the Throwing Athlete. JBJS Reviews, 2(11). https://doi.org/10.2106/jbjs.rvw.n.00011
3. Labott, J. R., Aibinder, W. R., Dines, J. S., & Camp, C. L. (2018). Understanding the medial ulnar collateral ligament of the elbow: Review of native ligament anatomy and function. World Journal Of Orthopedics, 9(6), 78–84. https://doi.org/10.5312/wjo.v9.i6.78
4. Dillman, C. J., Fleisig, G. S., & Andrews, J. R. (1993). Biomechanics of Pitching With Emphasis Upon Shoulder Kinematics. Journal Of Orthopaedic And Sports Physical Therapy, 18(2), 402–408. https://doi.org/10.2519/jospt.1993.18.2.402
5. Fleisig, G. S., Andrews, J. R., Dillman, C. J., & Escamilla, R. F. (1995). Kinetics of Baseball Pitching with Implications About Injury Mechanisms. The American Journal Of Sports Medicine, 23(2), 233–239. https://doi.org/10.1177/036354659502300218
6. Fleisig, G. S., Barrentine, S. W., Escamilla, R. F., & Andrews, J. R. (1996). Biomechanics of Overhand Throwing with Implications for Injuries. Sports Medicine, 21(6), 421–437. https://doi.org/10.2165/00007256-199621060-00004
7. Osms, & Osms. (2024, 23 april). A History and Overview of Tommy John Surgery. Orthopedic Sports Medicine Specialists (OSMS). https://osmsgb.com/ortho/a-history-and-overview-of-tommy-john-surgery/
8. Bittencourt, N. F. N., Meeuwisse, W. H., Mendonça, L. D., Nettel-Aguirre, A., Ocarino, J. M., & Fonseca, S. T. (2016). Complex systems approach for sports injuries: moving from risk factor identification to injury pattern recognition—narrative review and new concept. British Journal Of Sports Medicine, 50(21), 1309–1314. https://doi.org/10.1136/bjsports-2015-095850