Inleiding
Ulnaire neuropathie is in de meeste gevallen het gevolg van aanhoudende compressie op de nervus Ulnaris1. In deze blog gaan we daar wat dieper op in. Zoals bij veel klachten is een goede analyse en bijbehorende diagnose bepalend voor een succesvolle uitkomst van de behandeling. Dit geldt zeker voor een Ulnaire neuropathie, omdat het tijdig stellen van de diagnose invloed heeft op de prognose van de klachten. Des te langer er compressie op de zenuw is, des te groter de kans dat er irreversibele schade aan de zenuw optreedt. Indien er daadwerkelijk schade aan de axon is, dan is de therapeutische uitkomst vaak teleurstellend2. Het is daarom erg belangrijk om een Ulnaire neuropathie tijdig te herkennen.
Diagnose
Aangezien de nervus Ulnaris geen ‘beschermlaag’ heeft in de Ulnaire groeve, is de kans op externe compressieklachten daar groter. Zo herkent bijna iedereen het gevoel van je telefoonbotje botje stoten wel. Tijdens dat moment treedt er kortstondig compressie op de zenuw op, waar het lichaam op reageert. Zodra de compressie weer weg is, trekt de reactie ook weg. Indien de compressie aanhoudt, dan kan dat leiden tot een Ulnaire neuropathie. Bij een Ulnaire neuropathie raakt het weefsel rond de zenuw en de zenuw zelf geïrriteerd, waardoor de tunnel waar de zenuw doorheen loopt te nauw wordt. Ook een ‘snapping Triceps’, waarbij een gedeelte van de mediale kop van de Triceps over de mediale Epicondyl verplaatst, kan leiden tot een Ulnaire neuropathie3. De Triceps duwt de nervus Ulnaris dan over de mediale Epicondyl, wat voor irritatie zorgt. De diagnose kan bevestigd worden middels elektromyografie (EMG) of echografie4.
Klinisch beeld
De klachten ontstaan vaak geleidelijk, tenzij er sprake is van een trauma-gerelateerde neuropathie. De klachten nemen toe tijdens het flecteren van de elleboog en bestaan meestal uit doofheid en tintelingen die distaal het verloop van de Ulna volgen richting de hand. Er kan ook sprake zijn van krachtsverlies van de hand. Opvallend is dat pijn meestal niet op de voorgrond staat en dat de klachten in de nacht vaak erger zijn. Herhaaldelijke flexie van de elleboog, arthritis en standsafwijkingen (valgus) verhogen de kans op klachten2,5.
Behandeling
De conservatieve behandeling richt zich op het verminderen van de frequentie van de elleboog flexie en de externe compressie op de zenuw6. Het verminderen van flexie kan bereikt worden door uitleg over de diagnose en advies met betrekking tot het belasten of middels een (nacht)splint. Ook neurodynamische mobilisaties kunnen bijdragen aan het reduceren van de klachten,7. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 90% van de patiënten met milde symptomen verbetering ervaart zonder operatie8.
Indien de klachten persisteren, er sensibele veranderingen zijn en/of spieratrofie, dan kan een operatieve benadering geïndiceerd zijn. Er zijn verschillende operatietechnieken mogelijk, maar het doel van de operatie is in principe het wegnemen van de structuren die zorgen voor een verhoogde druk op de zenuw. De keuze voor de operatietechniek wordt gemaakt door de chirurg in overleg met de patiënt. De revalidatie na de operatie is gericht op het geleidelijk opbouwen van de belasting en belastbaarheid van de elleboog. Dit gebeurd vaak onder begeleiding van de fysiotherapeut.
Take home message
Een tijdige diagnose bij een Ulnaire neuropathie is belangrijk, omdat dit bepalend is voor de uitkomst van de behandeling. De ruime meerderheid van de patiënten met milde symptomen ervaart verbetering zonder operatie. Indien er sprake is van hevigere symptomen (persisterende klachten met sensorische veranderingen en/of krachtsverlies), dan is het verstandig om door te sturen.
Jasper van den Hoeven
MSc. Manueel therapeut
1. Dy, C. J., & Mackinnon, S. E. (2016). Ulnar neuropathy: evaluation and management. Current reviews in musculoskeletal medicine, 9, 178-184.
2. Lleva, J. M. C., Munakomi, S., & Chang, K. V. (2018). Ulnar neuropathy.
3. O’Driscoll, C. J., & Spinner, R. J. (2024). Failed ulnar nerve surgery due to persistent unrecognized snapping triceps from cubitus varus due to a distal humeral malunion in an adult: illustrative case. Journal of Neurosurgery: Case Lessons, 8(21).
4. Shook, S. J., Ginsberg, M., Narayanaswami, P., Beekman, R., Dubin, A. H., Katirji, B., … & Cartwright, M. S. (2022). Evidence‐based guideline: neuromuscular ultrasound for the diagnosis of ulnar neuropathy at the elbow. Muscle & Nerve, 65(2), 147-153.
5. Landau, M. E., & Campbell, W. W. (2013). Clinical features and electrodiagnosis of ulnar neuropathies. Physical Medicine and Rehabilitation Clinics, 24(1), 49-66.
6. Natroshvili, T., van de Warenburg, M. S., Heine, E. P., Slater, N. J., Walbeehm, E. T., & Bartels, R. H. (2023). Conservative Treatment of Ulnar Nerve Compression at the Elbow: A Systematic Review and Meta-Analysis. Archives of Plastic Surgery, 50(01), 070-081.
7. Poenaru, D., Ojoga, F., Sandulescu, M., & Cinteza, D. (2022). Conservative therapy in ulnar neuropathy at the elbow. Experimental and Therapeutic Medicine, 24(2), 1-11.
8. Dellon, A. L., Hament, W., & Gittelshon, A. (1993). Nonoperative management of cubital tunnel syndrome: an 8‐year prospective study. Neurology, 43(9), 1673-1673.